Zainicjowany przez Komisję ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego, powołaną przez Ministerstwo Aktywów Państwowych projekt ma za zadanie kompleksowo zreformować wybrane aspekty prywatnego prawa gospodarczego. Dnia 5 sierpnia 2020 r. opublikowany został pierwszy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, który tego samego dnia trafił do konsultacji społecznych. Konsultacje potrwają do dnia 19 września 2020 r. Następnie projekt trafi do Sejmu.

Zmiany w zakresie prawa koncernowego

Projekt zespołu eksperckiego ds. prawa koncernowego pod przewodnictwem prof. dr hab. Andrzeja Szumańskiego zakłada wprowadzenie do polskiego prawa spółek handlowych regulacji prawnej tzw. prawa holdingowego, która ma regulować relacje prawno-prywatne pomiędzy spółką dominującą i jej spółkami zależnymi, wprowadzając do polskiego porządku prawnego definicję „grupy spółek”. Grupa spółek będzie „kwalifikowanym” stosunkiem dominacji i zależności pomiędzy określonymi spółkami tworzącymi daną grupę spółek. Spółki te, kierować się będą wspólną strategią gospodarczą, która umożliwia spółce dominującej sprawowanie jednolitego kierownictwa nad spółką albo spółkami zależnymi, zatem zarówno spółka dominująca, jak i spółki zależne uczestniczące w grupie spółek, zgodnie z umową albo statutem każdej ze spółek zależnych, kierować się będą „interesem grupy spółek”, niezależnie od tego, że zgodnie z istotą prawa spółek, powinny one kierować się własnym interesem.

Spółka dominująca będzie uprawniona do wydawania wiążących poleceń spółkom zależnym z grupy spółek. W związku z tym, projekt przewiduje odpowiedzialność spółki dominującej za skutki wydania wiążącego polecenia wykonanego następnie przez spółkę zależną. Jest to odpowiedzialność wobec: (i) spółki zależnej; (ii) wierzycieli spółki zależnej (iii) wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej.

Zmiany w zakresie zwiększenia efektywności rad nadzorczych

Projekt zespołu eksperckiego ds. zwiększenia efektywności rad nadzorczych pod przewodnictwem dr Radosława Kwaśnickiego, zakłada przede wszystkim wyposażenie rad nadzorczych spółek akcyjnych oraz spółek z o. o. w narzędzia i mechanizmy umożliwiające prowadzenie bardziej efektywnego (realnego) nadzoru korporacyjnego, w tym w szczególności w zakresie roli rad nadzorczych spółek dominujących w obszarze nadzoru nad majątkiem grupy kapitałowej.

Projekt przyznaje radzie nadzorczej uprawnienie do żądania od zarządu, prokurentów czy pracowników sporządzenia lub przekazania wszelkich informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień potrzebnych do nadzoru nad spółką, w szczególności dotyczących działalności spółki lub jej stanu majątkowego.

Sama rada nadzorcza zostanie wyposażona w możliwość samodzielnego udzielania zleceń doradcom w sytuacji, gdy kontrola działań spółki, w tym jej majątku, wymaga wiedzy specjalistycznej. Obecnie bowiem, rada nadzorcza nie może wydawać zarządowi wiążących poleceń związanych z prowadzeniem spraw spółki, co przekłada się również na to, że poza jej kompetencjami pozostaje nakazanie zarządowi spółki nawiązania współpracy z profesjonalnym podmiotem trzecim, w celu przeprowadzenia przez niego określonych prac na użytek własny rady nadzorczej. Projektowane przepisy wprowadzają wprost uprawnienie rady nadzorczej każdej spółki kapitałowej do samodzielnego (z pominięciem zarządu) wyboru konkretnego podmiotu zewnętrznego, posiadającego wiedzę fachową i kwalifikację, celem zbadania określonych zagadnień dotyczących spółki.

Inne zmiany w zakresie prawa handlowego

Projekt zespołu eksperckiego ds. reformy prawa handlowego pod przewodnictwem dr hab. Piotra Piniora zakłada m.in. doprecyzowanie sposobu, w jaki oblicza się długość kadencji członka organu spółki kapitałowej. Nowy przepis zakłada bowiem, podobnie jak ma to miejsce w przypadku prostej spółki akcyjnej, że kadencja będzie obliczana w pełnych latach obrotowych, o ile statut/umowa spółki nie stanowi inaczej.

Do przepisów o spółce akcyjnej i spółce z o. o. wprowadzone zostaną obowiązki dot. zachowania lojalności i poufności członków organów spółki także po wygaśnięciu ich mandatu oraz określenie podstawowych obowiązków członków tych organów.

Nowością ma być także przyjęcie tzw. zasady biznesowej oceny sytuacji (business judgement rule), która pozwoli przesądzić o wyłączeniu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce wskutek decyzji organów, które okażą się błędne, o ile były one podejmowane w granicach uzasadnionego ryzyka biznesowego w oparciu o adekwatne do okoliczności informacje.

Niniejszy Legal Alert przygotowany został na podstawie komunikatów Ministerstwa Aktywów Państwowych oraz projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, opublikowanego dnia 5 sierpnia 2020 r.

Zapraszamy do kontaktu:

Krzysztof Łyszyk
klyszyk@lww.pl

Kamil Lewiński
klewinski@lww.pl