Tarcza 4.0, która 19 czerwca 2020 r. została przyjęta przez Sejm i skierowana do podpisu Prezydenta, wprowadza szereg modyfikacji, w tym nowelizuje ustawę o kontroli niektórych inwestycji rozszerzając tym samym w znacznym stopniu zakres jej zastosowania. Celem nowelizacji jest ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego poprzez kontrolę nad przejęciami spółek, które zdaniem ustawodawcy, zasługują na szczególną ochronę.

Temporalny charakter przepisów

Wprowadzone mechanizmy mają charakter tymczasowy i obowiązywać będą przez 2 lata od wejścia w życie ustawy, przy czym nie będą stosowane do transakcji i zdarzeń, które będą miały miejsce przed wejściem w życie ustawy.

Rozszerzenie kontroli nabycia wybranych spółek przez podmioty UE, EOG i OECD

Kontroli podlegać będą wszelkie transakcje nabycia lub osiągnięcia znaczącego uczestnictwa albo nabycie dominacji przez podmioty spoza obszaru UE, EOG oraz OECD, tj. osoby fizyczne nieposiadające obywatelstwa państwa członkowskiego UE, EOG lub OECD oraz podmioty niebędące osobami fizycznymi nieposiadające od co najmniej dwóch lat od dnia poprzedzającego zgłoszenie do Prezesa UOKiK siedziby na terytorium państwa członkowskiego UE, EOG lub OECD.

Katalog podmiotów objętych ochroną

Wśród podmiotów, których przejęcie podlega szczególnej procedurze kontrolnej, ustawodawca wskazuje przedsiębiorców z siedzibą w Rzeczypospolitej Polskiej, którzy: (i) prowadzą działalność z katalogu branż uznanych za strategiczne, wymienionych wustawie, w tym m.in. spółki energetyczne, paliwowe, chemiczne, zbrojeniowe, telekomunikacyjne, medyczne i farmaceutyczne, jak również te, zajmujące się przetwórstwem mięsnym, mleka, zbóż oraz owoców i warzyw; (ii) posiadają infrastrukturę krytyczną z branży IT dostarczające programy wykorzystywane w sektorach o znaczeniu strategicznym dla kraju; (iii) są spółką publiczną, niezależnie od prowadzonej działalności.

Ustawowy mechanizm kontroli dotyczyć będzie jedynie tych podmiotów, których przychód ze sprzedaży i usług przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie, równowartość 10 milionów EUR.

Moment powstania obowiązku zgłoszenia

Postepowanie kontrolne wszczynane będzie na podstawie zgłoszenia przez podmiot zobowiązany w przypadku: (i) zamiaru nabycia udziałów/akcji uprawniających do co najmniej 20% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym lub udziału w kapitale zakładowym, bądź osiągnie lub przekroczy próg 20% lub 40% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym, udziału w zysku lub udziału kapitałowego podmiotu objętego ochroną; (ii) zamiaru nabycia dominacji; (iii) nabycia lub osiągnięcia znaczącego uczestnictwa; (iv) nabycia dominacji.

Postępowanie może także zostać wszczęte z urzędu w przypadku zaistnienia przesłanek wskazujących na nadużycie lub obejście prawa prowadzące do uniknięcia wszczęcia postępowania, chyba że od nabycia lub osiągnięcia znaczącego uczestnictwa albo nabycia dominacji minęło 5 lat.

Zgłoszeniu podlegać będą również nabycia pośrednie (gdy w skutek transakcji podmiot spoza UE, EOG lub OECD uzyska status podmiotu dominującego wobec podmiotu mającego posiadającego znaczące uczestnictwo w podmiocie objętym ochroną) oraz nabycia następcze (wynikające z działań podmiotu objętego ochroną np. umorzenia udziałów, podziału lub zmiany umowy spółki).

Postępowanie przed Prezesem UOKIK

Na postępowanie kontrolne prowadzone przez Prezesa UOKiK składa się: (i) wstępne postępowanie sprawdzające trwające do 30 dni; oraz (ii) właściwe postępowanie kontrolne trwające do 120 dni, prowadzone, jeśli wstępne postępowanie nie da podstaw do wydania decyzji o braku sprzeciwu w sprawie inwestycji i kontrola będzie musiała być kontynuowana.

Sankcje za niewykonanie nowycj obowiązków wynikających z ustawy

Brak złożenia zawiadomienia w odpowiednim czasie lub dokonanie nabycia wbrew negatywnej decyzji Prezesa UOKIK skutkować będzie nieważnością transakcji. W przypadku nabycia pośredniego, sankcją będzie zakaz wykonywania prawa głosu i innych praw wynikających z nabytych udziałów lub akcji, z wyjątkiem prawa do ich zbycia.

Podmiot dopuszczający się przejęcia podmiotu podlegającego ochronie bez dokonania odpowiedniego zgłoszenia lub osobie działającej w imieniu lub interesie takiego podmiotu podlegać będzie karze grzywny w wysokości do 50 mln zł i/lub karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat (kary będą mogły zostać orzeczone łącznie).

Niniejszy Legal Alert przygotowany został na podstawie tekstu ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19, przekazanego Prezydentowi do podpisu. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Przepisy, o których mowa powyżej, wejdą w życie 30 dni po ogłoszeniu.

Zapraszamy do kontaktu:

Krzysztof Łyszyk
klyszyk@lww.pl

Kamil Lewiński
klewinski@lww.pl